Dinc və demokratik dəyişikliklər nə zaman baş verəcək? (I YAZI)

Dinc və demokratik dəyişikliklər nə zaman baş verəcək?  (I yazı)

Xeyli müddətdir ölkəmizdə davam edən sosial-siyasi böhranın doğurduğu mənfi nəticələr tədricən artmaqdadır. Oxucularımın üstün səviyyəsini, bilgisini nəzərə alıb mənfi nəticələri bir-bir bu yazıda sadalamağa gərək duymuram. Onların çoxu imkan daxilində öz resursları ilə bu mənfi nəticələri mütəmadi ictimai müzakirəyə təqdim edir və onun ətrafında cəsarətlə diskussiya aparırlar.

Ölkədəki real durum hələlik yalnız onun mahiyyətini anlayan yetkin insanlarda narahatlıq yaradır. Mahiyyəti anlamayan insanlarda xüsusi narahatlığın müşahidə edilməməsi uyğun davranış olduğundan təəccüblü də deyil. Lakin bu şəraitdə hökumətin yanaşması təəcüb və təəssüf doğurmaya bilmir. Ölkəni mövcud durumdan az itki ilə çıxarmaq istiqamətində nə zəruri addım atır, nə də heç buna cəhd edir. Cəmiyyətin belə bir sosial-psixoloji halı hər kəs üçün təhlükəli olsa da, hələlik mövsümi olaraq iqtidarın işinə yaradığı üçün ondan imtina etmir.

Hakimiyyət sosial böhrandan doğa biləcək siyasi gərginliyi demokratik proseslərlə idarə etmək əvəzinə, çarəni müstəqil və müxalif fikirli fəal vətəndaşlara qarşı sərt siyasətdə görür. Repressiv siyasət fəal insanların qarşısını müvəqqəti kəssə də, problemlərin həllini də qəlizləşdirir. Sadə əhalidə ümidsizliyi, çarəsizliyi, qorxunu, tərəddüdü artmaqla yanaşı, iqtidara qarşı neqativ münasibətləri də tədricən dərinləşdirir.

Basqı altında olan cəmiyyətin fəal kəsimi ölkədəki mürəkkəb və ziddiyyətli durumdan öz gücünə necə çıxacağını hələlik qəti müəyyən edə bilməyib. Ara-sıra bəzi səthi müzakirələrə rast gəlsək də sistemli çalışmalar yoxdur. Siyasi proseslərdən uzaq durmaqla başını qorumağı seçən insanların əksəriyyət təşkil etdiyi cəmiyyətlərdə uğurlu demokratik proses başlamaq çox çətindir. Proseslərin əsas yükünü yenə də yetkin və fəal insanlar çəkməli olur.

Ən pisi də budur ki, yaranmış bu mühitdə fəal insanlarla işləməyin də öz çətinliyi var. Adətən uzun müddət basqı altında mübarizə aparan fəal insanlar ani bir sıçrayışla böyük siyasi uğura nail olmağa can atır. Addım-addım hazırlıq mərhələsini keçmək belə insanlar üçün cansıxıcıdır. Onlar reallıqdan uzaq olsa belə, arzuladıqları fikirləri eşitməkdən xoşlanır və rahatlıqla onun təsirinə düşürlər. Odur ki, bu qəbildən olan çoxsaylı fəal insanları bəzən sistemli və mərhələli hazırlığa cəlb etmək xeyli problemdir.

Dinc və demokratik dəyişikliklərin yetişdiyini müəyyən etmək üçün mütləq çoxsaylı zəruri paradiqmalar nəzərdən keçirilməli, habelə hazırlıq işləri aparılmalıdır. Onlardan əsasən 4 məsələ üzərində geniş dayanmaq istəyirəm. Birincisi, əlverişli situasiya; ikincisi, asan qavranılan və çoxluğun marağına xidmət edən ideya; üçüncüsü, strukturlaşmış təşkilat və nəhayət dördüncüsü, prosseləri idarə edəcək liderdir.

Bu yazı giriş xarakterlidir və yuxarıda sadaladığım 4 məsələ ətrafında ciddi düşünməyimiz vacibdir. Növbəti yazıda “situasiya” barədə fikirlərimizi bölüşməyə çalışacağıq. Daha sonra ideya, təşkilat və lider barədə də fikirlərimizi ayrıca yazı ilə müzakirənizə təqdim edəcəyəm.

13 sentyabr 2017-ci il.