İqtidarın hədəfi kimə və nəyə istiqamətlənib?

Ölkədə uzun müddətdir həllini gözləyən çoxsaylı sosial, iqtisadi, maliyyə, hüquqi və siyasi problemlər mövcuddur. Xüsusilə də son dövrlər neftin kəskin ucuzlaşması, COVİD-19 pandemiyasının doğurduğu yerli və qlobal böhran problemlərin həllini daha da çətinləşdirib. Ölkənin maliyyə imkanlarının çox yaxşı olduğu vaxtlarda bu problemləri həll edə bilməyən iqtidar, indiki əlverişsiz vəziyyətdə daha da çarəsiz görünür.

Bir tərəfdən həyati əhəmiyyətli sosial durum pisləşir, digər tərəfdən isə onların həlli imkanları məhdudlaşır. İqtidarın iqtisadi-siyasi islahatlar vədinə inanmayan, növbədənkənar parlament seçkisinin nəticələrini qəbul etməyən müxalifətə və müstəqil ictimaiyyət nümayəndələrinə yeni-yeni narazı insanların qoşulması prosesi aktuallaşır.

Müşahidələr və təhlillər göstərir ki, iqtidar ölkədə ictimai-siyasi və psixoloji durumu süni şəkildə gərginləşdirməklə xalqın diqqətini idarəetmənin bacarıqsızlığından yayındırmağa, narazı insanların mütəşəkkil təşkilatlanmasına əngəl olmağa çalışır. Hətta yerli və beynəlxalq ictimaiyyətin etirazlarına baxmayaraq müxalifətə qarşı repressiv davranışlarını da genişləndirir.

İqtidar post-pandemiya dövründə cəmiyyətdə yarana biləcək irimiqyaslı sosial dalğalanmadan dərin təşviş keçirir. Üzləşdiyi gərgin və əsəbi mühitdə doğru qərarlar qəbul edə bilmir. Elə düşünür ki, gerçək müxalifəti cəmiyyətdən təcrid etsə gələcək sosial-siyasi prosesləri idarəolunan istiqamətə yönəltmək xeyli asanlaşacaq.

Bu şəraitdə tamamilə idarə olunan və iqtidarın cızdığı məhdud çərçivəni qəbul edən “müxalifət” formalaşdırmaq arzusunu da gizlətmir. Eyni zamanda koronavirusun yaratdığı müvəqqəti beynəlxalq təcriddən sui-istifadə edərək gerçək rəqiblərini sıradan çıxarmaq niyyətini də ifadə edir. Xüsusilə də dövlət başçısının Novruz Bayramı təbrikində bu mesaj açıq səsləndi.

Siyasi nəzəriyyələrə əsaslansaq görərik ki, demokratik seçkilərin keçirildiyi azad ölkələrdə iqtidarı da müxalifəti də seçici müəyyən edir. Qeyri-azad ölkələrdə isə iqtidarın gerçək müxalifətini narazı və etirazçı kəsim formalaşdırır.

Ölkəmizdə müxalifəti ictimai rəydə ayaqda saxlayan yeganə fenomen narazı xalqdır. Hüquqsuzluqdan, ayrıseçkilikdən, sosial-iqtisadi çətinliklərdən təngə gəlmiş narazı insanlardır.

Demokratik seçki keçirməyən iqtidar nə qədər cəhd etsə də öz xəyalında təsəvvür etdiyi və arzuladığı “müxalifəti” cəmiyyətə qəbul etdirə bilməz. İqtidarın bu inadkarlığının siyasi perspektivi olmasa da təhlükəli nəticələri istisna deyil.

Son günlər iqtidar özünün əsas müxalifətini açıq hədəfə götürüb. AXCP sədri Əli Kərimliyə və partiyasının fəal üzvlərinə qarşı qanunsuz addımlar geniş vüsət alıb. Əli Kərimlinin evində internet və mobil rabitə əlaqələri qanunsuz olaraq tamamlilə kəsilib. Onun sosial şəbəkələr vasitəsi ilə cəmiyyətlə virtual əlaqələri qapadılıb. Faktiki olaraq ona və partiyasına qarşı dövlət səviyyəsində total hüquqpozmalar baş verməkdədir.

Hazırda iqtidarın iki istiqamətdə planlı addımlar atması diqqət çəkir. Bir yandan cəmiyyətin aztəminatlı hissəsinə müəyyən yardımlar etməklə narazılığın miqyasını azaltmaq, digər tərəfdən isə sosial böhran dövründə cəmiyyəti rahat idarə etmək üçün müxalifəti təcrid etmək istəyir. Bununla da öz hakimiyyətinin təhlükəsizliyinə və davamlılığına təminat yaradacağını düşünür.

Bütün anti-demokratik cəmiyyətlərdə xalq haqlıya rəğbət bəsləsə də güclüdən qorxduğuna görə ona tabe olur. Xalqın haqlının yanında dayana bilməməsi iqtidarı növbəti qanunsuz davranışlara ruhlandırır.

Analizlər göstərir ki, qarşıdakı dövrdə cəmiyyətdə sosial təlatümlərin, sarsıntıların və ziddiyyətlərin daha da artacağı istisna deyil. Ölkəni böhranlı durumdan itkisiz çıxarmaq iqtidar üçün çətinləşə bilər. Odur ki indi ölkədə həmrəyliyə, dialoqa hər zaman olduğundan daha çox ehtiyac yaranıb. Həmçinin beynəlxalq demokratik mərkəzlərə yaxınlaşmaq, onlardan dəstək almaq zərurəti də artıb.

Son olaraq, sosial çətinliklər, qadağalar, basqılar və epidemiyalar cəmiyyətin xarakterini sürətlə dəyişir. Cəmiyyətdəki ənənəvi ictimai-siyasi proseslərə fərqli reaksiyalar doğurur.

Ölkədə hüquq və azadlıqlara etibarlı təminat yaratmaq əvəzinə, məhdudiyyətləri daha da genişləndirmək, müxalifətə qarşı basqıçı siyasət həyata keçirmək ölkədəki mürəkkəb vəziyyəti dərinləşdirir.

İqtidarın ölkə daxilində siyasi münasibətləri kəskinləşdirməkdən çəkinməsi, siyasi rəqiblərə qarşı sərt ritorikanı dəyişməsi, təqiblərə son qoyması və siyasi məhbusları azad etməsi bu ərəfədə ən doğru addım olardı.

Nəsimi Məmmədli

На кого и на что нацелено правительство?

В Азербайджане на протяжении долгих лет имеются  социальные, экономические, финансовые проблемы, которые ждут своего решения.  В особенности, недавнее резкое падение цен на нефть,  локальный и глобальный кризис, вызванный пандемией COVID-19, сделали еще более трудным решение проблем. Правительство, которое не смогло  решить их в период хороших  финансовых  возможностей страны, кажется еще более беспомощным в нынешней неблагоприятной ситуации.

С одной стороны, жизненно важная  социальная ситуация ухудшается, а с другой стороны, возможность  решения этих проблем  ограничивается.  Процесс присоединения к  оппозиции   представителей независимой  общественности, все новых и новых недовольных людей,  которые не верят в обещание правительства провести экономические и политические реформы и не принимают результаты досрочных парламентских выборов, становится все более актуальным.

Наблюдения и анализ показывают, что правительство пытается отвлечь внимание людей от неспособности управлять, искусственно обостряя социально-политическую и психологическую ситуацию в стране, а также препятствовать организации недовольных людей. Власти расширяют масштабы своего  репрессивного  отношения к оппозиции, несмотря на протесты местного и международного сообщества.

Правительство глубоко обеспокоено широкомасштабными социальными волнениями, которые могут возникнуть в обществе в постпандемический период. Оно не может принимать правильные решения в условиях напряженной и нервной обстановки, с которой   столкнулось.  Власти считают, что если изолирует реальную  оппозицию  от общества, то надвигающиеся в будущем общественно-политические процессы будет гораздо легче контролировать.

В этой ситуации власти  не скрывает своего желания сформировать «оппозицию», которая полностью будет контролируема  и примет ограничительные  рамки, установленные властью.  В то же время власти заявляют о своем намерении ликвидировать своих реальных конкурентов, злоупотребляя временной международной изоляцией, созданной коронавирусом. Это сообщение  особенно ясно прозвучало в поздравлениях Президента по случаю  праздника  Новруз.

Исходя из политических теорий, мы видим, что в свободных странах, где проводятся демократические выборы, и правительство, и оппозиция определяются электоратом. В несвободных странах реальную оппозицию правительству составляют диссиденты и протестующие.

Недовольные люди – единственный феномен,  удерживающий  оппозицию в общественном мнении в нашей стране. Это недовольные люди, которые устали от беззакония, дискриминации и социально-экономических трудностей.

Как бы ни старалось правительство, которое не проводит демократических выборов, оно не сможет навязать обществу «оппозицию», которую она видит в своих мечтах.  Хотя это упрямство правительства не имеет политической перспективы, опасные последствия не исключены.

В  последние дни правительство открыто преследует непримиримую  оппозицию. Незаконные действия против председателя Народного фронта Али Керимли и активных членов его партии получили широкое распространение. Интернет и мобильная связь были незаконно отключены в его доме и виртуальные связи с обществом через социальные сети были заблокированы. На самом деле, против него и его партии на государственном уровне совершаются тотальные нарушения.

Примечательно, что в настоящее время правительство предпринимает запланированные шаги в двух направлениях. С одной стороны,  власти желают снизить масштабы недовольства, оказывая некоторую помощь малообеспеченным, а с другой стороны,  изолируют  оппозицию, чтобы было удобно  управлять обществом во время социального кризиса. Власть считает, что это обеспечит безопасность и стабильность правления страной.

Во всех антидемократических обществах,   люди и симпатизируют правде, но вынуждены подчиняться сильному из-за страха.  Неспособность людей отстаивать свои права воодушевляет власти на  дальнейшие беззакония.

Анализ показывает, что в предстоящий период социальные потрясения в обществе и противоречия,  скорее всего, возрастут. Правительству может быть трудно вывести страну из кризиса без потерь. Вот почему в стране потребность в солидарности и диалоге возросла больше, чем  прежде. Возросла  также  потребность в сближении и поддержке международных демократических центров.

Наконец, социальные трудности, запреты, давление и эпидемии быстро меняют характер общества. Это рождает различные реакции на традиционные общественно-политические процессы в обществе.

Вместо создания надежных гарантий прав и свобод в стране, расширение ограничений и проведение репрессивной политики против оппозиции усугубляет сложную ситуацию в стране.

Решение правительства воздерживаться от обострения политических отношений внутри страны, изменить свою жесткую риторику против политических оппонентов, положить конец преследованиям и освободить политзаключенных, было бы на сегодняшний день самым правильным шагом.

Насими Мамедли

On whom and what is the goal of government focused?

There are many long-standing social, economic, financial, legal, and political problems in the Azerbaijan. In particular, the recent sharp drop in oil prices and the local and global crisis caused by the COVID-19 pandemic have made it even more difficult to solve problems. The government, which was unable to solve these problems at a time when the country's financial resources were very good, seems even more helpless in the current unfavorable situation.

On the one hand, the vital social situation is deteriorating, and on the other hand, opportunities to solve them are being limited. The process of joining the opposition and independent public representatives, who do not believe in the government's promise of economic and political reforms and do not accept the results of the early parliamentary elections, is becoming more actualized.

Observations and analyzes show that the government is trying to divert the attention of the people from the incompetence of government by artificially aggravating the socio-political and psychological situation in the country, to hinder the organized organization of dissatisfied people. It is even expanding its repressive attitude towards the opposition, despite protests from the local and international community.

The government is deeply concerned about the large-scale social unrest that may occur in society in the post-pandemic period. It is unable to make the right decisions in the tense and nervous environment it faces. It thinks that if the real opposition is isolated from society, it will be much easier to direct future socio-political processes in a controlled direction.

In this situation, it does not hide its desire to form an "opposition", which is completely controlled and accepts the limited framework drawn by the government. At the same time, it expresses its intention to eliminate its real rivals by abusing the temporary international isolation created by the coronavirus. This message was especially clear in the President's congratulatory address on the Novruz holiday.

Based on political theories, we see that in free countries where democratic elections are held, both the government and the opposition are determined by the electorate. In non-free countries, the real opposition to the government is formed by dissatisfied and protesting sections.

Dissatisfied people are the only phenomenon that keeps the opposition on its feet in public opinion in our country. They are dissatisfied people who are tired of lawlessness, discrimination, and socio-economic difficulties.

No matter how hard a government, which does not hold democratic elections, tries, it will not be able to have the society accepted the "opposition", which it imagines and desires. Although this stubbornness of the government has no political perspective, dangerous consequences are not excluded.

In recent days, the government has openly targeted its main opposition. Illegal actions against the chairman of the Azerbaijan Popular Front Party, Ali Karimli, and active members of his party have become widespread. Internet and mobile communications were illegally cut off in Ali Karimli's house. His virtual connections with society through social networks have been blocked. In fact, there are total violations against him and his party at the state level.

It attracts attention that the government is taking planned steps in two directions. On the one hand, it wants to reduce the scale of dissatisfaction by providing some assistance to the poor, and on the other hand, it wants to isolate the opposition in order to govern the society comfortably during the social crisis. It believes that this will ensure the security and stability of its government.

In all anti-democratic societies, the people are sympathetic to the righteous one, but they obey the strong one because they are afraid of it. The inability of the people to take the side of the right encourages the government to commit further illegal acts.

Analyzes show that in the coming period, it is possible that social unrest, upheavals, and contradictions in society will increase. It may be difficult for the government to get the country out of the crisis without losses. That is why there is a greater need for solidarity and dialogue in the country than ever before. There is also a growing need to approach international democratic centers and receive their support.

Finally, social difficulties, prohibitions, pressures, and epidemics are rapidly changing the nature of society. It provokes different reactions to traditional socio-political processes in society.

Instead of creating a reliable guarantee of rights and freedoms in the country, the expansion of restrictions and the implementation of a repressive policy against the opposition deepen the complicated situation in the country.

It would be the right step for the government on this eve to refrain from escalating political relations within the country, to change the harsh rhetoric against political opponents, to end the persecution, and to release political prisoners.

Nasimi Mammadli