"Seçki"nin qalibləri, siyasətin məğlubları olacaq!

                              Bu hadisələr seçkini tamamilə gözümdən saldı...

Seçki"də iştirak etməyəcəyimin qəti qərarını 5 il öncə vermişəm. Dostlarıma və əqidədaşlarıma o zaman bəyan etmişdim ki, seçki komissiyalarının tərkibi və formatı dəyişməsə, hakimiyyətin seçkiyə və müxalif siyasi partiyalara münasibəti normallaşmasa, aydın siyasi iradə ifadə olunmasa bir daha belə mənasız vaxt itkisi olan mərəkədə rol almayacam. Hakimiyyət qarşısında açıq və gizli öhdəlikləri olmadan “seçki”də rol almaq istəyən müstəqil və müxalif şəxslərə də bunu rəva görməyəcəm. Seçicilərin də bu şəraitdə səsverməyə gəlib vaxt itirməyindənsə, aktiv boykot etmələrinin daha faydalı olacağını təbliğ edəcəm. Səbəb isə sadədir. Hakimiyyətin müəyyən etdiyi bu “aşağılayıcı müstəvi”də seçicinin önünə çıxmaq və ondan səs istəmək vətəndaşları yumşaq desək siyasətdən uzaqlaşdırır. Bir-iki boşboğazı istisna etsək, heç bir normal siyasi təfəkkürü olan insan iddia edə bilməz ki, indiyədək keçirilən “seçki” cəmiyyətə müsbət nə isə verə bilib.

     “Seçki”də seçicilərin iradəsi ilə deputat mandatı qazanmaq mümkün deyil.

2010-cu il parlament seçkisində 44 saylı Abşeron-Sumqayıt seçki dairəsindən namizəd olduğum zaman çox fəal və maraqlı seçki kampaniyası aparmışdıq. Təbliğat komandamız işgüzar, təcrübəli və intellektual şəxslərdən ibarət idi. Kütləvi görüşləri intellektul komandamız, fərdi ev-ev təbliğat kampaniyasını ağsaqqallar və qadınlardan ibarət komandamız, təşviqat materiallarını paylamaq və yapışdırmaq işinə isə gənclərdən ibarət komandamız məsul idi. Mükəmməl bir seçki kampaniyası apardıq. Auditoriya qarşısında çox təsirli çıxışlarla hərarətli seçici dəstəyi qazanmışdıq. Seçki Qərargahımın rəhbəri çox hörmətli dostum Səməd Hətəmovun auditoriyanı dərhal səfərbər edən, titrədən bənzərsiz səsi, nitqi və siyasi çıxışları, seçki qərargahımızın hüquqşünası Ələsgər Məmmədlinin hüquqi-siyasi baxımdan əsaslandırılmış arqumentləri, adlarını müəyyən səbəblərdən qeyd etməyi münasib bilmədiyim digər tanınmış gənc elm, mədəniyyət və siyasət adamlarının əsaslandırılmış çıxışları seçiciləri valeh etmişdi. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da qeyd edim ki, mənim də sistemli və səmimi çıxışlarım böyük rəğbət və coşğu ilə qarşılanırdı. Hətta, görüşlərdə iştirak etmək tapşırığı alan yerli icra hakimiyyətinin və hüquq-mühafizə orqanlarının savadlı nümayəndələri də görüşlərdən sonra sadə seçicilər kimi bizə yaxınlaşır əllərimizi sıxır, təşəkkür edir və uğurlar arzulayırdılar. Mükəmməl komanda və mükəmməl kampaniya ilə nə etmək mümkün idisə, onu etmişdik. Amma, nəticəyə gedən yol qapalı idi.

                  ”Seçki”də kampaniya aparmaq ən əhəmiyyətsiz məşğuliyyətdir.

Əgər azacıq normal seçki olsaydı, komandamız mütləq qalib olacaqdı. Amma, seçki olmadığı üçün heç kimin tanımadığı, seçicilər qarşısında bir dəfə də olsun ağzını açmayan, nə siyasi təfəkkürü, nə də siyasi məsuliyyəti olan bir adam deputat “seçildi”. Seçki dairəsi ərazisində abadlıq işləri aparan, kütləvi görüşlərdə seçicilərə açıq-aşkar kolbasa və pul paylayan, hətta guya İlham Əliyevlə tələb yoldaş olduğunu deməkdən belə çəkinməyən Hacı Salayev adlı bir şəxs 17662 səslə mandat aldı. Ən dəhşətlisi budur ki, bu qədər açıq və geniş miqyaslı qanunsuzluqlardan dəfələrlə DSK-ya və MSK-ya əsaslandırılmış şikayət məktubları ünvanlasaq da heç bir dövlət qurumu öz qanuni vəzifəsini icra edib, tədbir görmədi. Bizim fəaliyyətimizi “qayda-qanunların” ən sərt üzü tənzimləsə də, rəqibimizə heç bir əngəl, standart olmamaqla yanaşı həm də bütün imkanlar açıq idi.

           Total saxtakarlığın və qanunsuzluğun miqyası ölçüyə gəlməz idi.

Baş Nazirin müavini Əli Həsənovun qardaşı, Sumqayıt İH başçısının müavini Ramiz Həsənov birbaşa bütün bu qanunsuzluqların başında dayanırdı. Hətta, günün çox vaxtını ya DSK-da olur, ya da H.Salayevin “abadlıq” işlərinə rəhbərlik edirdi. Görüşlərimizə maneələr yaratmaq üçün min bir oyundan çıxırdılar. Görüş qrafikində boş günləri və saatları nəzərə alıb görüş üçün DSK-ya yazılı məlumat verirdik. Sakinləri dəvət edib həmin yerə gələndə görürdük ki, başqa bir qadın namizəd 7-8 adamla yenicə görüşə başlayıb. Hətta, əlində köhnə tarixə icazə verilmiş sənəd də var. 2 saat gözləməli olurduq ki, bu təxribatçılar zalı tərk etsin. Belə hallara görə başqa yerdə təyin etdiyimiz görüşlərə faktiki olaraq çata bilmirdik. Sonralar dəqiqləşmələr apardım ki, bu cür açıq qanunsuz və əxlaqsız davranışı heç bir DSK özünə rəva görməyib, 44 saylı DSK-dan başqa. 

Seçki günü xüsusi avtobuslarla, mülki geyimli polislərin və icra hakimiyyəti nümayəndələrinin müşayəti ilə 80-100 adam məntəqələrə gətirilir “karusel” təşkil edilirdi. Hansı məntəqədə müşahidəçilərim, vəkillərim qətiyyət göstərdisə, onları dərhal müxtəlif bəhanələrlə zorla məntəqələrdən uzaqlaşdırırdılar. Bir qrup “müşahidəçi” mənim vəkillərimdən komissiyaya şikayət edirdilər ki, guya nümayəndələrim bunlara müşahidə aparmağa mane olur. Polis və məntəqə sədri dərhal “şikayəti” təmin edirdi. Novxanıda yerləşən məntəqələrin birində daha biabırçı qanunsuzluq baş vermişdi. Cəsarətli nümayəndələrimdən birini məntəqədən uzaqlaşdırmaq üçün ondan şikayət yazmışdılar və zor tətbiq edərək məntəqədən çıxarmağa çalışırdılar. Amma, o fəal müqavimət göstərir, məntəqəni tərk etmirdi. Hüquqşünasımız Ələsgər bəy yaxın ərazidə olduğu üçün məsələni aydınlaşdırmaq üçün hadisə yerinə getdi. O gələnə qədər polis Sadiq Əkbərov adlı nümayəndəmizi “zərərsizləşdirmişdi”. Ələsgər bəy məntəqəyə daxil olanda məntəqə sədri əlində H.Salayevin lehinə hazırlanmış 60-70 hazır bülleteni qutuya atmağa çalışırdı. Telefon vasitəsilə çəkiliş apararaq məntəqə sədrinə kobud qanunsuzluq etdiyi üçün irad bildirərkən, mülki geyimli polislər və digər komissiya üzvləri onun üzərinə hücuma keçərək qanuni vəzifəsini icra etməyə zor tətbiq edərək mane olmağa başladılar. Bülletenlər isə qutuya atıldı. Telefonun çəkiliş aparmasından xəbərsiz olduqları üçün əminliklə hayqırırdılar ki, bu qanunsuzluğa görə onları kimsə cəzalandıra bilməz. MSK üzvü Akif Qurbanova dərhal hadisə haqqında məlumat verdim. Həmin vaxt MSK-nın iclası keçirilirdiyi üçün o birbaşa iclasda məsələni səsləndirdi və əldə sübutların olduğunu elan etdi. Artıq bu məntəqədə qalmağın heç bir əhəmiyyəti yox idi. Azyaşlı xəstə körpəsi olan nümayəndəm polis tərəfindən saxlandığı üçün onun azad olunması üçün cəhdlər edirdik. Ələsgər bəy məntəqədən çıxıb maşınına oturmaq istəyəndə orta yaşlı bir kişi özünü onun maşınına çırpıb, çığıraraq təkərin altına uzandı. Mülki və formada olan polislər, “şahidlər” dərhal hadisə yerinə toplaşdılar. “Zərərçəkən” iddia edirdi ki, bu şəxs məni maşınla vurdu. Halbuki Ələsgər bəy hələ maşına oturmamış və mühərriki işə salmamışdı. Polislərin gözü qarşısında qondarma “cinayət” hadisəsinə görə Ələsgər bəyi həbs etməyə calışırdılar. Böyük çəhdlərdən sonra bu “qondarma” işləri həll etdik. Böyük əsəb gərginliyi ilə müşayət olunan “seçki”ni beləcə başa vurduq. 

Bütün stüasiyalarda qanunun tələbləri ilə haqlı tərəf biz olsaq da, güclü tərəf bütün qanunsuzluqlara baxmayaraq prosesdən qalib çıxırdı. (əlimizdə o zaman çəkilmiş 200-dən çox şəkil, və video çəkilişlər var.) Qanunsuzluğun miqyası elə böyük idi ki, bir çox məntəqələrdə 100% seçici fəallığı olmuşdu. H.Salayevin səsini o qədər şişirtdilər ki, ölkə üzrə Mehriban Əliyeva (31797 səs) və Vasif Talibovdan (22433 səs) az, spiker Oqtay Əsədovdan (16786 səs) çox səs alaraq deputat oldu. MSK-nın iclasında şikayətimi əsaslandırmaq üçün M. Pənahov mənə 30 saniyə vaxt verdi. Bu 30 saniyədə şikayət əsaslandırmaq yox, ancaq söyüş söymək olardı. Təmkinlə çıxışıma başladım və yuxarıda qeyd etdiyim rəqəmləri səsləndirib sual verdim ki, doğrudanmı H.Salayev spiker Oqtay Əsədovdan daha çox nüfuza malikdir? Doğrudanmı bu adam 17662 səslərlə ilk üçlükdə olacaq qədər vacib adamdır? M.Pənahovun məni sona qədər dinləməyə hövsələsi çatmadı və çıxışımı yarımçıq kəsdi. Tanınmış vəkil Xalid Bağırov tərəfindən Apelyasiya Məhkəməsinə 30 səhifəlik şikayət hazırladıq. Saat 16:30-da sənədləri şəxsən Bakı Apelyasiya Məhkəməsinə təqdim etdim. Məhkəmə binasından yenicə çıxmışdım ki, mənə zəng gəldi. Məhkəmənin katibi saat 17:00-da işə baxılmaq üçün məni iclasa dəvət edirdi. Geri qayıtdım və məhkəmə iclasına qatıldım. Hakim Mehparə Nəbiyevanın sədrliyi ilə iclas keçirildi və şikayətim təmin edilmədi. Bir onu deməyə macal tapdım ki, siz analoqu olmayan rekorda imza atdınız, 30 dəqiqəyə 30 səhifəlik bir şikayətlə tanış olub, iclas keçirib və qərar verdiniz? Beləliklə, məhkəmə instansiyaları da “ədaləti” operativ “bərpa” etdilər. Ali Məhkəmə də gözlənildiyi kimi eyni davranışı təkrarladı.  

Ötən “seçki” dən sonra bu müstəviyə yenidən qayıtmağım ciddi siyasi səhv olardı.

Müstəqil namizəd olsaydım mütləq geri çəkilərdim. Lakin, partiya qarşısında öhdəliklərim olduğu üçün bu mənəvi işgəncəni sonadək yaşamaq məcburiyyətində qaldım. Sonradan bizə aydın oldu ki, partiyanın parlamentdə bir nəfərlə təmsilçiliyi, heç bizim sonadək iştirakımız olmadan da mümkün olacaqmış. Bu keçən 5 il ərzində MM-də bir dəfə də olsun ağzını açıb çıxış etməyən H.Salayev total qanunsuzluqlarla deputat oldu. “Seçki”dən sonra cəmiyyətin iradəsini zorlamaq məharəti olan idarəçilərin “xidmətləri” yüksək səviyyədə qiymətləndirildi. Bir müddət sonra qanunları heçə sayan Ramiz Həsənov Zəngilan rayon İH-nin başçısı oldu. Bu bir tarixdir və əminəm ki, bu qanunsuzluqları həyata keçirən şəxslər gec-tez cəmiyyət qarşısında cavab verəcəklər. “Seçki”də cəmiyyətə və özümüzə bu qanunsuzluqlarla bağlı nəyi sübut etmək mümkün idisə, 20 ildir siyasətlə məşğul olan hər kəs ən azı bir, ən çoxu isə 2-3 dəfə bunu edib. Siyasətə yeni qədəm qoyan insanların “seçki”yə qatılmasını hardasa anlamaq olar. Çünki, kimisi təcrübə qazanmaq, kimisi öz fəaliyyəti ilə qanunsuzluqlara əmin olmaq, kimisi də nə isə qazanmaq həvəsindədir. Yaşanmış acı təcrübələrə inanmaq istəməyən şəxsləri anlamaq mümkün olsa da, özünü sadəlövhlüyə vurub bu məzhəkəyə canlılıq qatmaq istəyənləri nə indi, nə də gələcəkdə anlamaq mümkün deyil. Hakimiyyət qarşısında öhdəliyi olmadan “seçki”də iştirak edən bütün insanları öz qərarlarına yenidən baxmağa çağırıram. Bu dəfə "seçki"nin qalibləri, siyasətin məğlubları olacaq.