Hüquq pozanlar bunu açıq deyənlərə nifrət etməməlidirlər!

Hüquq pozanlar bunu açıq deyənlərə nifrət etməməlidirlər!

Azərbaycanda insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı Avropa Parlamentinin qəbul etdiyi qətnamə ölkənin fəal vətəndaşlarının maraqla müzakirə etdiyi bir sənədə çevrilib. Bu qətnamənin doğuracağı ictimai-siyasi nəticələrə, hökumətin atacağı addımlara toxunmadan deyə bilərəm ki, belə bir qətnamənin qəbul ediləcəyi gözlənilən idi. Çünki, ölkəmizdə repressiyaların miqyasının artdığını, siyasi məhbus probleminin ağırlığını, bütün seçkilərin çox kobud və açıq şəkildə saxtalaşdırıldığınını artıq heç bir halda ört-basdır etmək mümkün deyil. Nəinki Avropanın demokratik cəmiyyətləri, hətta ölkəmizin ən ucqar kəndində yaşayan adi vətəndaşlarımız belə çox ciddi qanun pozuntularının mütəmadi baş verdiyini aydın müşahidə edir. Çoxsaylı tanınmış insanın müxalif siyasi fəaliyyətinə, hüquq müdafiəçiliyinə və jurnalist araşdırmalarına görə qondarma ittihamlarla azadlıqdan məhrum edilməsi o qədər nümayişkəranə edilir ki, sanki orta əsrlərdə yaşayırıq. Hökumət və yandaşları istisna olmaqla, bütün cəmiyyətimiz və beynəlxalq aləm bu vəziyyəti narahatlıqla ifadə edir. Yalnız hökumət və dəstəkçiləri bu qanunsuz əməllərinə, hüquq pozmalarına başqa görütü verməklə, sanki öz siyasətlərindən həzz alırmış kimi sərt idarəetməyə davam etməkdədirlər. Hüquq pozanlar bu hüquq pozmaları açıq deyənlərə nifrət etməməlidirlər!

Qətnamə obyektiv, ədalətli və təsirlidir!

Avropa Parlamentinin bu qətnaməsi sadə vətəndaşlarımızın və dövlətimizin mənafeyi baxımından indiyə kimi qəbul edilən sənədlərin ən obyektivi, ədalətlisi, təsirlisi olsa da, xeyli gecikib. Ölkənin aparıcı real siyasi müxalifətinin tamamilə zəiflədildiyi, hökumətin səhvlərini tənqid edən müstəqil QHT-lərin sıradan çıxarıldığı, cəmiyyətin fəal kəsiminin bütün ictimai təşəbbüslərdən məhrum edildiyi reallığı ilə üz-üzəyik. Ölkənin demokratik dünyagörüşlü fəal insanları hökumətin repressiyalarından qorunmaq üçün passiv fəaliyyətə üstünlük verməyə məcbur olublar. Nüfuzlu Avropa təsisatlarından insan hüquq və azadlıqlarnın qorunması istiqamətində ciddi dəstək uman, lakin təsirli dəstək ala bilməyən cəmiyyətimiz getdikcə o qrumlara olan etimadını itirməkdədir. Ölkəni beynəlxalq aləmdə sürətlə nüfuzdan salan hökumət nümayəndələri və onların dəstəkçiləri istisna olmaqla, bütün mütərəqqi vətəndaşlarımız Avropa Parlamentinin qətnaməsində heç bir qərəz görmür. Əksinə, Azərbaycanda insan haqlarının pozulmasına görə məsuliyyət daşıyan şəxslərə qarşı ünvanlı sanksiyaların mümkünlüyünü təqdir edir. Çünki, vətənpərvər insanlar məhkəmə sisteminin icra hakimiyyətindən asılılığını, ədalət mühakiməsinə vətəndaşların inamının sarsılmasını, xüsusilə qanunsuz saxlanmaları, polis bölmələrində baş verən ölüm hadisələrini və siyasi motivli həbsləri dövlətimizin təhlükəsizliyinə ciddi zərbə vuracağının fərqindədirlər. 

İnsan haqları dövlətlərüstü hüquqi qaydalarla qorunur.

Avropa Parlamentinin insan haqlarının durumuna dair qəbul etdiyi qətnamələr olduqca mühüm əhəmiyyət daşıyır. Avropa üzv dövlətlərinin hökumətləri öz siyasətlərinin prioritetlərini məhz bu sənədlərə uyğun qururlar. İnsan haqları dövlətlərüstü hüquqi qaydalarla qorunduğu üçün, nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların belə qətnamələrinə diqqətlə yanaşmaq lazımdır. Demokratik idarə olunan dövlətlər öz vətəndaşlarına geniş azadlıqlar təmin etməklə inkişafın, firavanlığın və təhlükəsizliyin coğrafiyasını yaradıblar. Təəssüf ki, hökumət rəsmilərimiz hələ də bu həqiqəti qəbul etmək istəmir və öz oponentlərini zorla təcrid etməyə davam edirlər. Ən təhlükəlisi isə budur ki, ölkəmizdə insan hüquq və azadlıqları sahəsində mövcud olan problemlər getdikcə daha da ağırlaşmağa doğru gedir. Diqqət etsək görərik ki, son illərin bütün nüfuzlu beynəlxalq hesabatlarında ölkəmizdə insan hüquqlarının vəziyyətinə dair əsaslı narahatlıqlar ifadə olunub. Dəfələrlə hökumətə bu neqativ halların aradan qaldırılması üçün çağrışlar edilib. Ölkəmizdə həm qanunvericilik, həm də praktik baxımdan insan hüquqlarının vəziyyəti çox ağırdır. Konstitusiyanın 158 maddəsinin təqribən 50 maddəsində insan hüquq və azadlıqları təsbit olunsa da, fundamental azadlıqlar hakimiyyət tərəfindən tam məhdudlaşdırıb. Halbuki, hüququn mahiyyəti azadlıqdır. Konstitusiyanın vətəndaşlara verdiyi ifadə, vicdan, sərbəst toplaşma, məlumat, mülkiyyət, səyahət və birləşmə azadlıqları kağız üzərində qalıb. Hüquqları təmin etmək və qorumaq dövlətin əsas vəzifəsi olsa da, bunun tam əksinin baş verdiyini görürük. İnsan haqlarını pozan məmurların cəzalandırılması əvəzinə mükafatlandırması tendensiyası çox qabarıq görünür.

 

Qətnamədən qəzəblənmək əvəzinə, ondan yararlanmaq lazımdır...

Vətəndaş cəmiyyətinə basqılar, jurnalistlərin, hüquq-müdafiəçilərinin və demokratik fəalların qorxudulması, həbs edilməsi, dinc etirazçılara qarşı həddindən artıq yersiz güc tətbiq edilməsi halları cəmiyyətimizdə diktatura ab-havası yaradıb. Bu kimi neqativ halların ölkəmizdə adi hala çevrildiyi heç kəsə sirr olmadığı halda, Avropa qurumlarının bunu rəsmiləşdirməsi niyə təəcüb doğurmalıdır? Vətəndaş dövlətinə o zaman güvənir ki, hər kəs qanun qarşısında bərabər olsun. Əks halda ölkədə uzunmüddətli sabitlik, təhlükəsizlik, iqtisadi inkişaf və hüquq sisteminə hörmət ola bilməz. Hökumət və Milli Məclis Avropa Parlamentini tənqid etməkdənsə, onun çağrışlarını dinləməlidir. Tamamilə obyektiv və real vəziyyəti əks etdirən bu qətnamədən qəzəblənmək əvəzinə, ondan yararlanmaq lazımdır. Vətəndaşlarımizın hüquq və azadlıqlarına hörmət edilməli, pozulan hüquqların bərpası istiqamətində təxirə salınmaz addımlar atılmalı və həbsdə olan günahsız insanlar dərhal azad olunmalıdır.